Czytanie między wierszami

Tuesday, 12 Aug, 2025

Negocjacje

O stanie umowy handlowej między Kanadą a Stanami Zjednoczonymi.
Publicznie ujawniono bardzo niewiele informacji na temat postępów rozmów handlowych między Ottawą a Waszyngtonem, ale te, które ujawniono w ostatnich tygodniach, nie były zbyt pozytywne.
Publicznie rząd stwierdził, że rozmowy handlowe z administracją Trumpa przebiegają pomyślnie, jednocześnie podkreślając, że muszą one pozostać przy stole negocjacyjnym i że nie mogą ujawnić zbyt wielu szczegółów.
Jednak z tego, co można wywnioskować z publicznych rejestrów, niezależnie od tego, czy chodzi o stan komunikacji między oboma przywódcami, czy o komunikaty dotyczące potrzeby przyspieszenia wewnętrznych działań na rzecz budowania odporności, wydaje się, że Kanada nie jest bliska przełomu.
Premier Mark Carney, poproszony przez reporterów 7 sierpnia o przedstawienie aktualnego stanu negocjacji handlowych, odpowiedział: „Odpowiem na to pytanie w ten sposób”, a następnie wspomniał o swoim harmonogramie z ostatnich dni, który nie obejmował rozmowy telefonicznej z prezydentem USA Donaldem Trumpem, lecz spotkanie z przedstawicielami Metysów w sprawie budowy dużych projektów, ogłoszenie o wsparciu przemysłu drzewnego dotkniętego cłami USA oraz ogłoszenie w sprawie obronności 8 sierpnia.
„Mamy tak wiele do zrobienia i jesteśmy bardzo skoncentrowani na tym wszystkim, na tym, co możemy kontrolować” – powiedział, dodając, że dyskusje ze Stanami Zjednoczonymi są „bardzo konstruktywne”, ale „Kanadyjczycy chcą, abyśmy skupili się na tym, co mamy do zrobienia”.
Koncentracja na rynku wewnętrznym była kluczowym przesłaniem na początku, gdy Trump zaczął nakładać cła w marcu. Znacznie później pozostaje ono kluczowym przesłaniem, ale jednocześnie odpowiedź Carneya na temat potrzeby wzmocnienia Kanady na rynku wewnętrznym sugeruje brak postępów w rozwiązywaniu problemów handlowych z największym partnerem handlowym Kanady. Początkowo panował optymizm, że Carney i Trump wydawali się pozostawać w dobrych stosunkach, zarówno podczas spotkania w Białym Domu na początku maja, jak i na szczycie G7 w połowie czerwca. Obaj wielokrotnie wymieniali uprzejmości i zgodzili się dążyć do osiągnięcia porozumienia do 21 lipca.
Od tego czasu zaczęły pojawiać się rysy. Trump zmienił ton 31 lipca, zanim podniósł cła na Kanadę, przypominając swoją wcześniejszą krytykę kanadyjskiego przywództwa politycznego, która była powszechna za czasów premiera Justina Trudeau.
„Mam wielu przyjaciół w Kanadzie, ale byli oni bardzo źle prowadzeni. Byli bardzo, bardzo źle prowadzeni” – powiedział.
Trump tego dnia wspomniał również, że „nie spodobało mu się” to, co Carney powiedział o zamiarze uznania przez Kanadę niepodległości Palestyny, dodając jednocześnie, że „nie jest to warunek konieczny do zawarcia umowy”.
„Nie rozmawialiśmy dzisiaj z Kanadą. Zadzwonił i zobaczymy” – dodał prezydent, sugerując, że nie odebrał telefonu od Carneya.
Tymczasem Trump rozmawiał tego samego dnia z prezydent Meksyku Claudią Sheinbaum i udzielił jej 90-dniowego zawiesze- nia wszelkich podwyżek ceł.
Carney potwierdził kilka dni później, że nie utrzymuje regularnych kontaktów z Trumpem. „Nie rozmawiałem z prezydentem w ostatnich dniach. Porozmawiamy, kiedy będzie to miało sens” – powiedział Carney 5 sierpnia.
Z gospodarczego punktu widzenia konsekwencje impasu nie są dobre, ale Carney powtarzał w ostatnich dniach, że mogą być znacznie gorsze. Ponieważ większość handlu między oboma krajami jest wolna od ceł na mocy umowy o wolnym handlu między Stanami Zjednoczonymi, Meksykiem i Kanadą (USMCA), efektywna stawka celna nałożona przez Stany Zjednoczone na Kanadę należy do najniższych.
Z politycznego punktu widzenia sytuacja mogłaby wyglądać lepiej, ponieważ Kanada jest rzadkim sojusznikiem USA bez niedawno podpisanej umowy. Co więcej, Kanada jest traktowana gorzej niż Meksyk, który w ostatnich latach był głównym źródłem nielegalnej migracji i przemytu narkotyków do Stanów Zjednoczonych.

W lipcu Trump zagroził podniesieniem ceł na Meksyk o 5 punktów procentowych w sierpniu, ale w zeszłym tygodniu zezwolił na 90-dniową przerwę. Tymczasem Kanada została obciążona 10-punktową podwyżką ceł i nie otrzymała żadnej przerwy w negocjacjach.
Kluczową różnicą wydaje się być bardziej dyplomatyczne podejście Meksyku, w przeciwieństwie do strategii „ustępliwości” Ottawy, która wiązała się z cłami kontrwywiadowczymi i agresywnym przekazem.
Kanada nie byłaby w złym towarzystwie, gdyby tylko ona i Meksyk pozostały bez porozumienia, ale Chiny – dalekie od sojuszu USA – muszą zostać dodane do grupy reprezentującej trzech największych partnerów handlowych USA. Administracja Trumpa zauważyła, że Kanada i Chiny były jedynymi krajami, które wprowadziły odwetowe środki handlowe wobec Stanów Zjednoczonych.
Być może Trump mógłby przyjąć szerszą strategię, aby zająć się tymi krajami na końcu, chociaż osiągnięto porozumienie z Unią Europejską, która prowadzi największą wymianę handlową ze Stanami Zjednoczonymi jako blokiem.

Ale innym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę, jest to, że Kanada może faktycznie starać się nie iść na wiele ustępstw, aby spieszyć się z zawarciem umowy, ponieważ dzięki wyłączeniom z USMCA wpływ ceł może nie być bardzo wyraźny. Konserwatyści z opozycji, krytykując rząd liberalny za brak postępów w negocjacjach z administracją Trumpa, stwierdzili również, że Kanada nie powinna była wyznaczać terminu negocjacji, ponieważ mogłoby to posłużyć administracji Trumpa jako dźwignia do przyspieszenia negocjacji na swoją korzyść.
Renegocjacje
Carney poinformował premierów prowincji i terytoriów o stanie negocjacji z USA w tym tygodniu, a to, co powiedziano publicznie później, nie sugerowało, że umowa z Kanadą jest bliska.
Komentując po pierwszym spotkaniu ministrów, premier Ontario Doug Ford przewidział natomiast, że Trump rozpocznie wcześniej renegocjacje umowy o wolnym handlu USMCA. Zgodnie z warunkami umowy, renegocjacje mogą rozpocząć się w 2026 roku.
„Lepiej bądźmy gotowi i rzućmy wszystko, co się da. To nie będzie piknik kościelny” – powiedział Ford 6 sierpnia.
Obawy Forda dotyczące wczesnych renegocjacji wydają się bardziej dotkliwe niż perspektywa braku porozumienia handlowego z Kanadą w sprawie obniżenia amerykańskich ceł. „Brak porozumienia jest lepszy niż złe porozumienie” – powiedział. Obawy dotyczące renegocjacji USMCA mogą wynikać z informacji lub przekonania, że Trump zamierza ograniczyć zakres wolnego handlu w Ameryce Północnej lub próbować otworzyć zamknięte sektory gospodarki.
Odczyt opublikowany przez Biuro Premiera po spotkaniu premiera również nie napawał optymizmem co do stanu rozmów handlowych. Skupiono się raczej na szybkim zwiększeniu odporności gospodarki krajowej.
„Pierwsi ministrowie zgodzili się przyspieszyć działania na rzecz mobilizacji kapitału i inwestycji, dywersyfikacji łańcuchów dostaw i wzmocnienia krajowych zdolności produkcyjnych” – czytamy w dokumencie. Carney skomentował potencjalne wcześniejsze renegocjacje USMCA po ogłoszeniu dotyczącym obronności 8 sierpnia.
„Jesteśmy świadomi, że toczy się kilka kolejnych negocjacji i to, w jakim stopniu uda się je połączyć i wzajemnie się uzupełniać, leży w interesie wszystkich stron” – powiedział.

Noé Chartier