Drzewo aromatu i legend
Ziołowe opowieści
Muszkatołowiec korzenny (Myristica fragrans) to egzotyczne drzewo, z którego pozyskuje się dwie cenne przyprawy: gałkę muszkatołową (nasiono) i macis (osnówkę nasienia). Roślina ta pochodzi z Wysp Korzennych i od wieków była symbolem bogactwa, tajemnicy i dalekich podróży.
Według starej malajskiej legendy muszkatołowiec był darem bogów dla ludzi, którzy nauczyli się żyć w zgodzie z naturą. Pewien ubogi rybak co noc modlił się o dar, który zapewniłby jego rodzinie dostatek. Pewnej nocy ukazał mu się duch lasu, wskazał niezwykłe drzewo i powiedział: „Ziarna tego drzewa kryją w sobie ogień i siłę – używaj ich mądrze”. Rybak zebrał nasiona i odkrył, że ich aromat wzmacnia potrawy, a zapach odstrasza złe duchy. Sława gałki muszkatołowej rozeszła się po świecie, a wyspa, na której rosło drzewo, stała się celem wypraw kupców z najdalszych krain.
Historia gałki muszkatołowej to dowód, jak globalizacja splata losy świata – i jak niepozorna przyprawa mogła zmienić bieg historii. Bo tak naprawdę, wielkie odkrycia geograficzne nie były romantycznym poszukiwaniem nowych horyzontów – napędzała je chciwość. Kiedy Imperium Osmańskie odcięło Europę od azjatyckich szlaków handlowych, kupcy zaczęli szukać morskiej drogi do Indii. Przede wszystkim po przyprawy, które w Europie były cenniejsze od złota. Najcenniejszą z nich była gałka muszkatołowa - za 0,5 kg można było kupić kilka krów lub nawet dom. Uważana była też za lek na dżumę - wierzono, że jej zapach chroni przed „morowym powietrzem”. W XVI wieku rosła tylko na Wyspach Korzennych (dzisiejsze Moluki, Indonezja). Kontrola nad tym archipelagiem oznaczała gigantyczne zyski. Portugalczycy byli pierwszymi Europejczykami, którzy dotarli na Moluki i rozpoczęli handel gałką muszkatołową. W XVII wieku kontrolę nad wyspami przejęli Holendrzy narzucając surowy monopol – karali śmiercią każdego, kto próbował wywieźć sadzonki muszkatołowca, celowo palili też nadwyżki gałki, aby utrzymać jej wysoką cenę. Pod koniec XVIII wieku Francuzi przemycili sadzonki muszkatołowca na Mauritius i inne wyspy, co złamało holenderski monopol. Obecnie głównymi producentami gałki muszkatołowej są Indonezja, Grenada, Indie i Sri Lanka.
Gałka muszkatołowa wciąż uchodzi za przyprawę o magicznych właściwościach – nie tylko dodaje smaku, ale też rozgrzewa i poprawia nastrój, jest powszechnie stosowana w kuchni, kosmetyce, przemyśle perfumeryjnym i w medycynie naturalnej,
Ceniona przede wszystkim za pozytywny wpływ na układ pokarmowy. Pobudza wydzielanie soków trawiennych, łagodzi dolegliwości żołądkowe, takie jak wzdęcia, nudności czy zaparcia, pomaga w trawieniu ciężkostrawnych potraw, a według niektórych badań może także zmniejszać apetyt. Działa również moczopędnie, wspierając organizm w eliminacji nadmiaru płynów. Dodatkowo, istnieją przesłanki, że regularne, ale umiarkowane spożycie gałki muszkatołowej może obniżać ryzyko wystąpienia choroby wrzodowej żołądka. Wykazano również, że zmniejsza agregację płytek krwi, co pomaga w zapobieganiu zakrzepom. Nawet niewielka ilość tej przyprawy poprawia krążenie i zwiększa ukrwienie narządów płciowych, przez co od wieków uznawana jest za afrodyzjak. Może wpływać na poprawę libido zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, a niektórzy mężczyźni traktują ją jako naturalny środek na potencję.
Szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej ma olejek eteryczny pozyskiwany z gałki muszkatołowej. Stosowany jest jako środek antyseptyczny – do płukania jamy ustnej i gardła; lek na bóle zębów, preparat przeciwgorączkowy i środek łagodzący skurcze menstruacyjne. Jest również stosowany w leczeniu objawów przeziębienia, grypy, biegunek, reumatyzmu, infekcji i podrażnień skóry. Olejek zwiększa także produkcję serotoniny w mózgu, co może działać przeciwdepresyjnie i hamować uczucie głodu.
Stosowany zewnętrznie olejek z gałki muszkatołowej działa rozgrzewająco, przeciwreumatycznie, przeciwbólowo i antyseptycznie. Jest składnikiem wielu preparatów kosmetycznych i maści o działaniu łagodzącym bóle mięśniowe i stawowe.
Napój poprawiający trawienie
1 szklanka ciepłej wody, ½ łyżeczki miodu, szczypta gałki muszkatołowej, sok z ½ cytryny.
Wymieszać wszystkie składniki i wypić na czczo lub po ciężkostrawnym posiłku. Napój wspomaga trawienie i redukuje wzdęcia.
Mleko na bezsenność
1 szklanka ciepłego mleka, szczypta gałki muszkatołowej, ½ łyżeczki miodu (opcjonalnie)
Dodać gałkę do mleka, wymieszać i wypić przed snem. Napój działa uspokajająco, relaksująco i może ułatwić zasypianie.
Pasta na bóle mięśni i stawów
1 łyżeczka oleju kokosowego, ¼ łyżeczki olejku z gałki muszkatołowej. Wymieszać składniki i wmasować w obolałe miejsca. Gałka działa rozgrzewająco i przeciwbólowo, łagodząc bóle reumatyczne i mięśniowe.
Przeciwwskazania i środki ostrożności
Spożycie gałki muszkatołowej w większych ilościach (60–315 mg) może prowadzić do efektów psychoaktywnych, ponieważ zawiera mirystycynę – substancję o działaniu halucynogennym. Objawy przedawkowania przypominają zatrucie narkotykami i pojawiają się w ciągu 3–6 godzin od spożycia. Wśród nich można wymienić uczucie niepokoju, dezorientację, zaburzenia postrzegania czasu i przestrzeni, halucynacje wzrokowe, nudności oraz bóle brzucha.
Osoby uczulone na pyłki roślin zielnych także powinny unikać gałki muszkatołowej, ponieważ może ona wywoływać reakcje alergiczne. Nadmierne spożycie tej przyprawy może prowadzić do stanów zapalnych jelit, a w przeszłości była nawet stosowana jako środek wywołujący poronienie. Z tego względu kobiety w ciąży powinny unikać jej w diecie. Przy pierwszym spożyciu warto zachować ostrożność, aby upewnić się, że nie powoduje niepożądanych reakcji organizmu.
Ilona Girzewska - Certyfikowany Zielarz Fitoterapeuta
Tel: 416-882-0987
FB: Ziołowe opowieści, Podcast: radio7toronto.com
Powiązane wiadomości
Comment (0)