Przysmak leśnych elfów
Ziołowe opowieści
W głębi zielonego boru, gdzie poranna mgła snuje się leniwie wśród paproci, a śpiew ptaków miesza się z szelestem liści, rośnie skromna, ale niezwykła roślina – Poziomka pospolita (Fragaria vesca L.). Z pozoru delikatna, niemal niepozorna, od wieków skrywa w sobie wielką moc, cenioną przez ludowych znachorów, dworskich medyków i współczesnych fitoterapeutów.
Dawna podlaska legenda głosi, że poziomka wyrosła z łez dziewczyny, która szukała zaginionego w lesie brata. Zrozpaczona, błąkała się dniami i nocami, aż w końcu upadła z wyczerpania. Z miejsc, gdzie spadały jej łzy, wyrosły drobne rośliny z sercowatymi listkami i słodkimi, czerwonymi owocami. Leśne duchy, poruszone łzami dziewczyny, nadały poziomce moc leczenia – miała chłodzić gorączkę, leczyć serce, a przede wszystkim przynosić ulgę strapionym duszom.
Według innej legendy z górskich regionów Karpat, poziomki były ulubionym przysmakiem rusałek i leśnych elfów. Wierzono również, że kto znajdzie pierwszą poziomkę w roku i zje ją w milczeniu, temu spełni się jedno marzenie.
Opisy poziomki pojawiały się już w średniowiecznych zielnikach. Wierzono, że roślina ta oczyszcza krew, wzmacnia organizm, a także działa „chłodząco” – co oznaczało wówczas działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne.
Liście poziomki gotowano jako napar na bóle gardła i stany zapalne jamy ustnej, a odwary z korzenia zalecano przy problemach żołądkowych. Świeże owoce były traktowane nie tylko jako smakołyk, ale także lek na gorączkę, kamicę nerkową i szkorbut.
W XVI wieku słynny zielarz i botanik, Szymon Syreński, wspominał w swoim „Zielniku” o poziomce jako „ziółku słodkim w smaku, które ciało człowiecze od wielu niemoców ratować może”.
Dzisiejsza nauka potwierdza, że poziomka pospolita to prawdziwa skarbnica zdrowia. Zawiera m.in.: garbniki – działają ściągająco, przeciwzapalnie; flawonoidy – silne przeciwutleniacze, wspomagają naczynia krwionośne; witaminy A, C i K; olejki eteryczne – działają uspokajająco i antyseptycznie; kwasy organiczne (m.in. salicylowy) – działają przeciwzapalnie; pektyny – wspomagające trawienie; mangan, potas, żelazo – wspierają pracę układu krwionośnego i nerwowego.
Wszystkie te składniki sprawiają, że poziomka nadal ma swoje miejsce w naturalnej terapii, choć częściej sięgamy po jej liście i korzenie, niż owoce. Warto je wykorzystać jako składnik mieszanek ziołowych na stany zapalne przewodu pokarmowego i biegunkę. Herbatka z ususzonych liści zadziała oczyszczająco, płukanka pomoże przy stanach zapalnych jamy ustnej, dziąseł i gardła, a napar uspokoi, wspomoże sen i zredukuje napięcie. A jeżeli chcemy rozjaśnić i oczyścić cerę - przygotujmy poziomkową maseczkę lub tonik.
Napar z liści poziomki
1 łyżkę suszonych liści poziomki zalać 1 szklanką wrzącej wody, parzyć pod przykryciem 10–15 minut. Pić 2–3 razy dziennie przy niestrawności lub płukać gardło przy zapaleniach.
Odwar z korzenia poziomki
1 łyżkę rozdrobnionego korzenia poziomki zalać 250 ml wody i gotować 10 minut. Odstawić na 15 minut i przecedzić. Stosować przy nieżytach żołądka lub biegunkach
Poziomkowa kąpiel - na zmęczenie i napięcie nerwowe
Garść suszonych liści poziomki i garść suszonych kwiatów lipy lub rumianku zalać 1 litrem wrzątku, parzyć 20 minut, przecedzić i wlać do wanny z ciepłą wodą. Kąpiel powinna trwać 15–20 minut.
Maseczka z poziomek na cerę naczynkową i trądzikową
Garść świeżych poziomek rozgnieść i wymieszać z 1 łyżeczką miodu i 1 łyżeczką jogurtu naturalnego. Nałożyć na oczyszczoną skórę twarzy na 15 minut, spłukać letnią wodą.
Poziomkowy tonik rozjaśniający
2 łyżki soku z poziomek zmieszać z 1 łyżką wody różanej. Przecierać twarz rano i wieczorem.
Przechowywać w lodówce do 3 dni.
Jeżeli uda wam się znaleźć leśną polanę, na której uzbieracie kilogram poziomek - proponuję zrobić:
PRZECIWWSKAZANIA
Surowce z poziomki mają liczne właściwości prozdrowotne, jednak ich stosowanie nie zawsze jest wskazane. Poziomki należą do owoców silnie uczulających – mogą wywoływać pokrzywkę, obrzęk ust, gardła, a nawet duszności (reakcje anafilaktyczne są rzadkie, ale możliwe). Szczególnie ostrożne powinny być osoby z alergią na pyłki brzozy – istnieje ryzyko reakcji krzyżowej. Ze względu na brak wystarczających danych, nie zaleca się stosowania naparów z liści poziomki u kobiet w ciąży i karmiących. Podawanie preparatów z poziomki dzieciom poniżej 12. roku życia także powinno być skonsultowane z lekarzem lub fitoterapeutą. Ze względu na właściwości ściągające, napar z liści może pogarszać objawy u osób z zapaleniem żołądka lub nadkwaśnością.
Ilona Girzewska • Tel: 416-882-0987
Poziomka pospolita to nie tylko smak dzieciństwa i wspomnienie wakacji. To także żywy przykład na to, że natura nie potrzebuje rozgłosu, by skrywać wielką siłę. Dziś, gdy wracamy do naturalnych metod wspierania zdrowia, warto spojrzeć na tę leśną roślinę jak na cichy dar przodków – i może jeszcze raz, w ciszy letniego lasu, zjeść pierwszą poziomkę w roku i pomyśleć życzenie.
Ilona Girzewska
Certyfikowany Zielarz Fitoterapeuta
Tel: 416-882-0987
FB: Ziołowe opowieści
Podcast: radio7toronto.com
Powiązane wiadomości
Comment (0)