Cykoria podróżnik - niebieskooka córka słońca
Ziołowe opowieści
Dawno, dawno temu, w dolinie między wzgórzami porośniętymi dzikimi ziołami, żyła dziewczyna o oczach tak błękitnych jak letnie niebo. Codziennie wypatrywała na drodze powrotu swojego ukochanego, który wyruszył na wojnę. Mijały dni, miesiące i lata, a on nie wracał. Dziewczyna, wierna jak pszczoła kwiatowi, stała na skraju drogi, aż w końcu zamieniła się w roślinę o niebieskich kwiatach – cykorię. Od tej pory każda cykoria wyrasta przy drogach, patrząc z nadzieją na horyzont, jakby nadal czekała na ukochanego.
To tylko jedna z wielu legend, jakie powstały wokół Cykorii podróżnik (Cichorium intybus L.) – rośliny, która towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat, nie tylko jako symbol wierności, ale też jako lekarstwo, pożywienie i ozdoba pól.
Pierwsze wzmianki o niej pojawiły się już w starożytnym Egipcie, gdzie spożywano jej liście jako warzywo i stosowano korzeń jako środek wspomagający trawienie. Hipokrates polecał ją na problemy z wątrobą i woreczkiem żółciowym, a rzymski uczony Pliniusz Starszy pisał o niej jako o roślinie oczyszczającej krew.
W średniowieczu cykoria była jednym z głównych składników zielników klasztornych. Mnisi używali jej przy problemach ze śledzioną, wątrobą i układem pokarmowym. W XIX wieku, w czasach niedoboru kawy, odkryto, że palony korzeń cykorii świetnie ją zastępuje – tak narodziła się „kawa zbożowa”, znana do dziś.
Współczesna fitoterapia również docenia cykorię, wykorzystując jej korzeń, ziele i kwiat. Napar z kwiatów tej rośliny wykazuje właściwości łagodzące stany zapalne, nawilżające i odżywcze, a także w niewielkim stopniu działa antyseptycznie. Może być stosowany do przemywania skóry i oczu w przypadku podrażnień i zapaleń. Pomaga w łagodzeniu wyprysków, zmniejsza opuchliznę pod oczami, poprawia mikrokrążenie w ich okolicy i przynosi ulgę zmęczonym oczom – szczególnie w formie okładów. Podawany dzieciom z dodatkiem miodu wrzosowego działa kojąco na układ nerwowy, redukuje napięcie i stres oraz łagodzi kaszel i podrażnienia dróg oddechowych przy infekcjach takich jak przeziębienie, grypa czy angina.
Korzystnie wpływa również na cerę suchą, skłonną do wyprysków i objawów trądziku różowatego. Wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych i pomaga łagodzić zaczerwienienia skóry. Świetnie sprawdza się jako składnik ziołowych herbat o przyjemnym aromacie i smaku.
Odpowiednio przygotowany korzeń tej rośliny wspomaga pracę wątroby i trzustki; obniża poziom cukru we krwi (przy cukrzycy typu 2); poprawia trawienie, redukuje wzdęcia, wzmacnia florę bakteryjną jelit (dzięki inulinie), łagodzi objawy stanów zapalnych przewodu pokarmowego, działa łagodnie moczopędnie, odtruwająco.
A wszystko to, dzięki prawdziwej skarbnicy cennych substancji. Wśród nich są: inulina (do 40% w korzeniu) – prebiotyk wspierający jelita; gorycze – pobudzające wydzielanie soków trawiennych; kwasy organiczne – cykoriowy, kawowy; sole mineralne – potas, wapń, magnez, żelazo; witaminy – C, z grupy B, K, E; flawonoidy i garbniki – o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym.
Tradycyjna medycyna ajurwedyjski zaleca stosować cykorię przy bólach głowy, w postaci pasty z rozdrobnionych liści cykorii i wody, którą następnie nakłada się na czoło. Na bezsenność stosuje się chłodny napar sporządzony z prażonego korzenia rośliny. W przypadku powiększonej wątroby i śledziony poleca się zimny wywar z korzenia lub nasion - około 30 ml na dawkę. Jako środek wzmacniający serce używa się 3–5 g sproszkowanych, prażonych nasion zmieszanych z mlekiem. Przy gorączce i problemach trawiennych pomocny jako gorący napój przygotowany ze sproszkowanych nasion cykorii.
Oczyszczająca herbatka z korzenia cykorii
1 łyżkę suszonego korzenia cykorii zalać 1 szklanką wrzątku.
Zaparzać przez 10 minut pod przykryciem, przecedzić i pić 2 razy dziennie przed posiłkiem.
Kawa z palonej cykorii
2 łyżeczki palonego korzenia cykorii zalać 1 szklanką wrzącej wody. Zaparzać jak kawę zbożową. Można dodać mleko, miód lub przyprawy (cynamon, kardamon).
Syrop na trawienie z cykorii i mięty
Zagotować 1 l wody z 100 g suszonego korzenia cykorii i garścią liści mięty. Gotować 15 min, odstawić na 12 h. Przecedzić, dodać 1/2 kg miodu i lekko podgrzać (nie gotować). Przechowywać w lodówce. Pić 1 łyżkę 2–3 razy dziennie.
Przeciwwskazania
Mimo, iż napar z cykorii jest uznawany za bezpieczny, bez ryzyka przedawkowania, zachować ostrożność powinny kobiety w ciąży i karmiące, osoby z alergią na rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae) i chorzy z kamicą żółciową (może nasilać dolegliwości) r. Nadmierne spożycie może prowadzić do wzdęć z powodu dużej ilości inuliny.
Cykoria – niegdyś uważana za pospolite zielsko przydrożne – dziś wraca do łask jako skarb natury. Choć niepozorna, kryje w sobie potęgę zdrowia i urody. I jak w każdej dobrej opowieści, za jej niebieskimi kwiatami stoi legenda o miłości i tęsknocie – przypomnienie, że natura nie tylko leczy ciało, ale też koi duszę.
Ilona Girzewska
Certyfikowany Zielarz Fitoterapeuta
Tel: 416-882-0987
FB: Ziołowe opowieści
Podcast; radio7toronto.com
Powiązane wiadomości
Comment (0)