Rokitnik – złoty skarb natury
Ziołowe opowieści
Rokitnik – złoty skarb natury
Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides L.) to kolczasty krzew o srebrzystych liściach i jaskrawo pomarańczowych owocach, który od wieków cieszy się estymą w medycynie ludowej Eurazji. Naturalnie występuje na obszarach Europy Środkowo-Wschodniej i Azji – od Kaukazu po Chiny i Tybet. Porasta głównie piaszczyste, nadmorskie lub nadrzeczne tereny, umacniając wydmy i skarpy dzięki silnemu systemowi korzeniowemu. Nazwę łacińską Hippophae (dosłownie „bły- szczący koń”) zawdzięcza starożytnym Grekom. Zauważyli oni, że konie pasące się na krzewach rokitnika miały szczególnie lśnią-cą sierść. W czasach Aleksandra Wielkiego sok z rokitnika podawano wojownikom jako naturalny „napój mocy”.
W ludowych opowieściach rokitnik nazywany był „złotym ogniem stepów” lub „owocem słońca”. Jedna z legend syberyjskich mówi, że bogini zdrowia wrzuciła do ziemi garść iskier słonecznych, by leczyć ludzi i zwierzęta. Z nich wyrósł rokitnik – cierpki, ale leczniczy, bogaty w światło, które chroni przed zimą, chorobą i smutkiem.
W Tybecie wierzono, że rokitnik wyrósł z kropli krwi niebiańskiego smoka – stąd jego moc oczyszczania i uzdrawiania. Uważano go za roślinę świętą, a olej z jego owoców ofiarowywano w świątyniach jako dar dla duchów opiekuńczych.
W medycynie ludowej Europy Wschodniej, Azji Centralnej i Chin rokitnik był uważany za panaceum na wiele dolegliwości. Jego owoce stosowano w czasie przeziębień, osłabienia, niedokrwistości, a nawet wspomagająco przy wrzodach żołądka. Z liści przyrzą- dzano napary działające przeciwzapalnie, wzmacniająco i oczyszczająco. Kora i gałąz-ki, w postaci odwarów służyły do kąpieli leczniczych i zmniejszania bóli reumatycznych, a olej z rokitnika – do smarowania ran, oparzeń, odmrożeń, owrzodzeń, a także do leczenia stanów zapalnych jamy ustnej i kobiecych dolegliwości intymnych.
Dzisiaj wiemy, że rokitnik to prawdziwa skarbnica witamin i cennych składników, a wśród nich:
- witamina C - ma jej 10 razy więcej niż cytryna
- witaminy E, A, K – o działaniu antyoksydacyjnym i regenerującym
- witaminy z grupy B – wspomagające układ nerwowy i metabolizm
- karotenoidy – chroniące wzrok i skórę
- flawonoidy – wzmacniające naczynia krwionośne
- kwasy tłuszczowe omega-3, -6, -7, -9 – w tym unikalny kwas omega-7 który wspiera błony śluzowe
- fitosterole, minerały (żelazo, magnez, wapń) – wzmacniające nasz organizm.
Nie dziwi więc, że rokitnik powrócił do łask we współczesnej fitoterapii i kosmetologii. Stosuje się go:
- w preparatach wzmacniających odporność (soki, syropy, kapsułki),
- w leczeniu stanów zapalnych przewodu pokarmowego (olej rokitnikowy doustnie),
- na skórę i błony śluzowe – jako maści i kremy na oparzenia, rany, suchość,
- w kosmetykach anti-aging – ze względu na działanie regenerujące i rozświetlające,
- w dermatologii i ginekologii – na egzemy, infekcje, stany zapalne pochwy,
- w kuchni – jako baza do konfitur, syropów, herbat, nalewek i deserów.
RECEPTURY LECZNICZE
Olej z rokitnika domowej roboty
1 szklankę suszonych owoców rokitnika zmielić w młynku lub blenderze, zalać 1,5 szklanki oleju lnianego lub olejem z pestek winogron. Odstawić w ciemne miejsce na 2 tygodnie, codziennie mieszając. Przecedzić przez gazę. Przechowywać w lodówce. Sto- sować 1 łyżeczkę dziennie na czczo lub do smarowania ran, oparzeń, zmian skórnych.
Syrop z rokitnika na odporność
Rozgnieść 1 kg owoców rokitnika i zalać 500 ml przegotowanej wody, odstawić na 12 godzin. Po tym czasie przecedzić dodać 500 g miodu lub cukru, lekko podgrzać (nie gotować!). Przelać do ciemnych butelek, przechowywać w chłodnym miejscu. Zażywać 1–2 łyżeczki dziennie dla wzmocnienia odporności.
Maść rokitnikowa na podrażnienia
4 łyżki oleju rokitnikowego, 2 łyżki wosku pszczelego i 2 łyżeczkę masła shea rozpuścić w kąpieli wodnej, mieszać do połączenia składników. Przelać do słoiczka, pozostawić do ostygnięcia. Stosować na spierzchnięte usta, oparzenia, rany, otarcia, suchą skórę.
PRZECIWWSKAZANIA DO STOSOWANIA ROKITNIKA
Chociaż rokitnik jest ogólnie uznawany za bezpieczny, istnieją pewne przeciwwskazania i sytuacje, w których należy zachować ostrożność: U osób uczulonych na rokitnik lub inne rośliny z rodziny oliwnikowatych (Elaeagnaceae) może wystąpić reakcja alergiczna – świąd, wysypka, duszność, pokrzywka. Ze względu na wysoką zawartość kwasów organicznych i olejów, przy ostrym zapaleniu trzustki, kamicy żółciowej czy zaawansowanej niewydolności wątroby stosowanie oleju rokitnikowego może być obciążające.
Ze względu na łagodne działanie przeczyszczające, u osób z przewlekłymi biegun-kami, zespołem jelita drażliwego lub stanami zapalnymi jelit może nasilić te objawy.
Rokitnik może także wpływać na krzepliwość krwi (zwłaszcza olej bogaty w omega-7). Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu leków przeciwzakrzepowych.
Brakuje wystarczających badań klinicznych potwierdzających bezpieczeństwo stosowania dużych dawek oleju rokitnikowego w czasie ciąży i laktacji, a także u dzieci poniżej 3 roku życia - należy więc stosować tylko po konsultacji z lekarzem.
Rokitnik, niegdyś święta roślina stepów, dziś znów świeci pełnym blaskiem. Jego moc nie tkwi jedynie w owocach – to roślina, która niesie światło w zimie, siłę w chorobie i złocistą energię słońca w każdej kropli soku. Warto mieć go w domowej apteczce – nie tylko dla zdrowia, ale też jako piękne połączenie tradycji i współczesnej mądrości.
Ilona Girzewska - Certyfikowany Zielarz Fitoterapeuta
Tel: 416-882-0987 • FB: Ziołowe opowieści • Podcast; radio7toronto.com
Powiązane wiadomości
Comment (0)