PRZYCZEPIŁ SIĘ JAK RZEP DO PSIEGO OGONA

Tuesday, 16 Jul, 2024

Ziołowe opowieści

Zalecał jego stosowanie już grecki lekarz Dioscorides; w średniowiecznej Europie traktowano go jako warzywo, a wyciąg olejowy z jego korzenia był popularnym remedium na porost włosów. Uważano, że jego młode, chrupiące pędy są podobne w smaku do szparagów, a ususzony, uprażony i zmielony korzeń może zastąpić kawę.
Wykorzystywany był też jako włókno do produkcji tkanin oraz do wyrobu pędzelków do malowania.
Łopian większy (Arctium lappa) to roślina dwuletnia z rodziny astrowatych (Asteraceae). Jej nazwa wywodzi się z greckich słów „arctos” (niedźwiedź) i „lappa” (przyczepiać się). W medycynie ludowej jest znany jako rzep lub dziad. Jego owoce przyczepiają się do ubrań lub psiej sierści, nie bez powodu więc doczekał się łopian miejsca w słowniku przysłów polskich, bo chyba wszystkim znane jest jedno nich: “Przyczepił się jak rzep do psiego ogona”.
Łopian zyskał też sławę, za sprawą szwajcarskiego inżyniera George’a de Mestrala, który w 1941 roku, zainspirowany czepialskimi rzepami wykonał pierwsze, używane do dzisiaj w przemyśle tekstylnym rzepy (velcro).
Łopian jest jednym z cenniejszych chwastów na świecie, zawierającym wiele leczniczych związków - m.in. witaminy, sole mineralne, inulinę, olejki eteryczne i garbniki.
Surowcem wykorzystywanym w fitoterapii są wszystkie części tej rośliny - korzeń, liść, nasiona i owoc, przy czym korzeń powinien być jednoroczny, zbierany wczesną wiosną, przez rozwinięciem się liści lub późną jesienią. Starsze korzenie nie mają właściwości leczniczych i są włókniste.
Roślina ma działanie moczopędne i napotne, wspomaga detoksykację organizmu, leczenie chorób dróg moczowych oraz układu pokarmowego. Wzmaga wydzielanie soku żołądkowego, żółci i enzymów trawiennych, co poprawia trawienie. Łagodzi też bóle reumatyczne i te związane ze złamaniami i zwichnięciami, dzięki lignanom o działaniu przeciwzapalnym. Zawarta w roślinie inulina ma także właściwości przeciwcukrzycowe i pozwalające obniżyć poziom cukru we krwi.
Poleca się również preparaty z łopianu we wspomaganiu leczenia egzemy, łuszczycy i różnych zmian skórnych np. trądziku, czyraków, owrzodzeń, czy zmian grzybiczych.
Cenne właściwości łopianu wykorzystano także w kosmetyce - olejek na bazie tej rośliny poprawia kondycję włosów, zapobiega ich łamliwości i ogólnie bardzo wzmacnia włosy. Z kolei płukanka odżywi i wzmocni cebulki włosowe, zmniejszy przetłuszczanie się włosów, zapobiegnie łupieżowi i łojotokowemu zapaleniu skóry.
Jak najlepiej wykorzystać tę roślinę? Polecam zrobienie nalewki, olejku albo intraktu.
Nalewka łopianowa
1 część rozdrobnionego korzenia (świeżego bądź suszonego) i zalewamy w słoju 3 częściami alkoholu 40%. Odstawiamy na miesiąc w ciemne i chłodne miejsce, po tym czasie przecedzamy i przelewamy do szklanych (najlepiej ciemnych) buteleczek. Nalewką po rozcieńczeniu z wodą można przecierać chorobowo zmienione miejsca na skórze.
Olejek łopianowy
Około 3 garści świeżego, oczyszczonego korzenia łopianu kroimy na mniejsze kawałki, zalewamy 1 litrem oliwy z oliwek, odstawiamy w ciepłe i słoneczne miejsce na dwa tygodnie, codziennie wstrząsamy. Po tym czasie należy olej przefiltrować.
Intrakt łopianowy
Pół szklanki korzeni lub liści łopianu rozdrobnić i zalać 400 ml podgrzanego do temp. 70-80°C alkoholu 40 %. Pozostawić na okres 10 dni, a następnie przefiltrować.
Przeciwwskazania
Mimo, iż łopian jest rośliną w miarę bezpieczną, to stosowanie jej w zbyt dużych dawkach może przyczynić się do stymulowania skurczów macicy. Nie należy więc stosować go w czasie ciąży.
Roślina ta może wywołać także reakcje alergiczne np. swędzenie i zaczerwienienie skóry.