„Jak Rosja się odrodziła. Czego Kreml uczy się z wojny na Ukrainie.”
Chłodna, ekspercka analiza ewolucji rosyjskiej machiny wojennej, której fragmenty zamieszczam poniżej, powinna dać wszystkim zainteresowanym bezpieczeństwem Polski wiele do myślenia. Tak, Rosja pobiera krwawe lekcje na wojnie, do której nie była przygotowana. Ale wyciąga wnioski. Dlatego też modne w szerokich kręgach polityczno-celebryckiej ‚elity’ w Polsce wyśmiewanie Rosjan i ich problemów w prowadze- niu wojny na Ukrainie - jako intelektualne postrzeganie przyszłego adwersarza - jest nie tyle niebezpieczne, co po prostu samobójcze.
O groźnym nawyku lekceważenia Rosji, fascynowania się jej wielkim stratami w ludziach i sprzęcie przez youtubowych ekspertów (i proukraińską propagandę) piszę dla Państwa bardzo często. Poważni znawcy tematu, jak często przeze mnie cytowany generał Leon Komornicki, są jednak widoczną ewolucją rosyjskiej sztuki wojennej zaniepokojeni. Bo po ‚naszej stronie” - w Polsce czy w NATO, poza pompatycznymi deklaracjami, działań nie widać. Np. kupujemy setki czołgów, ale o strategii obrony anty-dronowej - cisza. Przerażająca to cisza, patrząc na front ukraiński. Oby nie przespano znaków ostrzegawczych.
WW-W
„Jak Rosja się odrodziła. Czego Kreml uczy się z wojny na Ukrainie.”
Wielu decydentów i strategów nie dostrzega, w jakim stopniu Moskwa wyciągnęła wnioski ze swoich porażek i dostosowała swoją strategię oraz podejście do wojny, zarówno na Ukrainie, jak i poza nią. Począwszy od 2022 roku, Rosja rozpoczęła systematyczne działania mające na celu analizę swoich doświadczeń bojowych, wyciągnięcie z nich wniosków i dzielenie się nimi w ramach swoich sił zbrojnych. (…)
Rezultatem są nowe taktyki na polu bitwy – skodyfikowane w programach szkoleniowych i podręcznikach bojowych – oraz lepsza broń. Moskwa opracowała nowe sposoby wykorzystania dronów do wyszukiwania i zabijania ukraińskich żołnierzy oraz niszczenia ukraińskich zasobów, przekształcając to, co kiedyś było obszarem słabości, w obszar siły. Zbudowała lepsze pociski rakietowe i bardziej wytrzymałe i sprawne systemy pancerne. Daje młodszym dowódcom większą swobodę planowania. Stała się armią zdolną zarówno do rozwoju w trakcie tej wojny, jak i do przygotowania się na przyszłe, zaawansowane technologicznie konflikty.
Z powodu tych zmian Ukraina prawdopodobnie stanie w obliczu jeszcze większych zniszczeń w nadchodzących miesiącach. (…) Większa liczba pocisków przebije się przez ukraińską obronę. Dziesięć mil do linii frontu, (…) stanie się jeszcze bardziej niebezpieczne i trudne do przekroczenia. Zmiany te mogą nie przynieść Rosji żadnych spektakularnych przełomów, dzięki ukraińskiej obronie oraz intensywnym atakom dronów i artylerii. Oznacza to jednak, że Moskwa może nadal wymieniać życie swoich żołnierzy na drobne zyski w Donbasie, licząc jednocześnie, że NATO zmęczy się konfliktem. (…)
(…) Rosyjscy teoretycy i przywódcy wojskowi również uważają sztuczną inteligencję za niezbędną we współczesnej walce. (…) jak wdrożyć systemy decyzyjne oparte na sztucznej inteligencji i broń wspomaganą przez sztuczną inteligencję do początku lat 30. XXI wieku. Wojsko bada możliwości wykorzystania sztucznej inteligencji w pociskach hipersonicznych, systemach obrony powietrznej i dronach w celu poprawy ich wydajności. Rozważa również, jak sztuczna inteligencja mogłaby przyspieszyć wykonywanie zadań analitycznych i zautomatyzować polecenia. (…)
Adaptacja albo klęska.
Na początku inwazji w 2022 roku rosyjskie wojsko błędnie oceniło możliwości i wolę walki Ukrainy. Sprzęt Moskwy nie zawsze był adekwatny do zadania, a niektóre systemy zawodziły całkowicie. Żołnierze nie byli szkoleni do wykonywania wyznaczonych misji (ani nawet nie poinformowano ich, że będą walczyć). System dowodzenia miał problemy z funkcjonowaniem.
Obserwatorzy rosyjskiego wojska nie mogą już jednak opierać swoich poglądów na tamtym okresie. W ciągu ostatnich lat stała się organizacją uczącą się, a ciągłe adaptacje na froncie to tylko część jej działalności edukacyjnej. Moskwa zdobywa i analizuje doświadczenie bojowe oraz rozpowszechnia wyciągnięte wnioski w całym eko- systemie sił zbrojnych i obronnych. (…)
Rosyjscy przywódcy będą napotykać przeszkody na drodze do realizacji swoich ambicji nawet po zakończeniu tego konfliktu. (…) Niezależnie od tego, co się stanie, Rosja będzie ograniczona przez swoje tradycyjne słabości kadrowe – na przykład słabą dyscyplinę – oraz kosztowny program zamówień, który pochłonie jej zasoby.
Moskwa obawia się również, że Stany Zjednoczone i Europa przeanalizują jej działania i opracują środki zaradcze przeciwko najnowszym zdolnościom i taktyce Rosji. NATO musi udowodnić, że te obawy są uzasadnione. (…) Działania (…) nie doprowadziły jeszcze do kompleksowej zmiany planów zaopatrzenia, programów szkoleniowych ani koncepcji operacyjnych swoich krajów.
Aby nie pozostać w tyle, Stany Zjednoczone i Europa muszą zacząć zwracać na to większą uwagę – (…). Oznacza to jednak, że muszą postrzegać rosyjską armię taką, jaka jest: wadliwą, ale odporną na swój sposób. Jej problemy strukturalne są bardzo realne i stałyby się szczególnie dotkliwe w przypadku konfliktu z NATO. Jednak proces uczenia się jest nieustanny. (…)
Eksperci mawiają, że armie kształtują wojnę. Ale wojna kształtuje również armie.
Dara Massicot
www.foreignaffairs.com - November/December 2025. Published on October 8, 2025
Dara Massicot jest starszym pracownikiem naukowym w Programie Rosja i Eurazja w Carnegie Endowment for International Peace. Wcześniej była starszym analitykiem politycznym w RAND Corporation i starszym analitykiem w Departamencie Obrony USA.
Powiązane wiadomości
Comment (0)