Tymianek pospolity (Thymus vulgaris)
Ziołowe opowieści
Tymianek pospolity, to wieloletnia, wiecznie zielona, niska roślinka, o jajowato-lancetowatych w kształcie listkach i drobnych jasnofioletowych kwiatach. Jego ojczyzną są kraje basenu Morza Śródziemnego, a najstarsze o nim zapiski znaleziono w pochodzącym z około 1550 r. p.n.e, staroegipskim Papirusie Ebersa, zawierającym informacje o chorobach i roślinach leczniczych. Niektórzy uważają, że nazwa tymianek pochodzi od greckiego słowa thyo oznaczającego perfumy. Inni z kolei twierdzą, iż thymos to właściwe pochodzenie, które oznacza odwagę i siłę. W starożytnej Grecji używano wyrażenia „pachnieć tymiankiem”, aby wychwalać osoby posiadające godny podziwu sposób bycia, w starożytnym Egipcie pachnący olejek tymiankowy był jednym ze składników służących do balsamowania zwłok. W śred- niowieczu damy ozdabiały głowy swoich rycerzy gałązką tymianku, mającą przynieść im odwagę i waleczność, a Rzymianie jako jedni z pierwszych używali tymianku do gotowania, nadając aromat serom i likierom. Ludowa medycyna polecała tymianek w celu stymulacji menstruacji, a także w leczeniu biegunki i moczenia nocnego u dzieci. Zewnętrznie w leczeniu infekcji grzybiczych, chorób dziąseł i zapalenia migdałków.
Współcześnie, świeże lub suszone liście tymianku wykorzystuje się ze względu na ich aromat jako przyprawę do różnego rodzaju dań mięsnych, rybnych i warzywnych, a nawet do deserów. Francuzi po zmieszaniu tymianku z natką pietruszki i liśćmi laurowymi stworzyli znany bukiet przypraw, czyli bouquet garni. Za to z poddanych destylacji liści i wierzchołków kwiatów uzyskuje się olejek wykorzystywany leczniczo. Dwa główne składniki olejku tymiankowego to tymol i karwakrol, ale uważa się, że to tymol odpowiada za większość aspektów terapeutycznych.
Przetwory tymiankowe mają działanie:
• przeciwkaszlowe i wykrztuśne
• napotne, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe
• rozkurczowe i uspokajające
• bakteriobójcze
Powinno się po nie sięgnąć głównie w stanach zapalnych i chorobach układu oddechowego takich jak kaszel, astma, koklusz czy krztusiec, bo zawarty w roślinie tymol rozrzedza zalegającą wydzielinę, ma silne działanie przeciwkaszlowe, przeciwzapalne, rozkurcza oskrzela i zwalcza drobnoustroje. Można je wykorzystać również przy niestrawności, stanach zapalnych przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki, bólach brzucha.
Zewnętrznie sprawdzi się tymianek w przypadkach grzybic, oparzeń i odparzeń, wyprysków, rumieni, pleśniawek, a nawet ropiejących ran.
Można wykorzystać go do sporządzenia naparów, nalewek, olejków czy syropów. Surowcem są liście i kwiaty, suszone w przewiewie, w cieniu, w temperaturze nie wyższej niż 40°C.
Napar z tymianku: 2 łyżki ziela, 1 szklanka wrzątku - przykryć i odstawić na 20 minut. Przecedzić i pić 4 razy dziennie po 100 ml.
Nalewka tymiankowa: 1/2 szklanki ziela, 300 ml wódki lub wina - wytrawiać przez 2 tygodnie, przefiltrować, pić 4 razy dziennie po 1 łyżeczce.
Olej tymiankowy: 1/2 szklanki ziela zalać 200 ml oleju słonecznikowego lub oliwy, odstawić na dwa tygodnie, przefiltrować. Zażywać 3 razy dziennie 1 łyżeczkę w przypadku problemów z drogami żółciowymi, wątrobą, przy zaparciach (stosować doraźnie). Zewnętrznie można wcierać w ciało przy przeziębieniu, nerwobólach, mięśniobólach.
Ziołomiód tymiankowy: Ususzone ziele spryskać alkoholem, odstawić w zamkniętym słoiku na godzinę, po tym czasie zalać miodem (2 łyżki ziół na 1 łyżkę miodu), wymieszać. Spożywać 2-3 łyżki dziennie.
Syrop z tymianku: Garść świeżego lub 4-6 łyżek ususzonego tymianku zalewamy trzema szklankami wody. Gotujemy aż do zredukowania płynu do 1/3, przecedzamy. Do lekko ciepłego wywaru dodajemy szklankę cukru (można zastąpić płynnym miodem), mieszamy aż do rozpuszczenia składników. Przelewamy do szkalnych butelek, przetrzymujemy w lodówce. Można zażywać 3 razy dziennie po 1 łyżce. Nie podawać dzieciom poniżej 6 roku życia.
Mimo, iż tymianek można stosować o różnych porach dnia, to warto pamiętać, że tymol zawarty w zielu pobudza (w przypadku mokrego kaszlu) wydzielanie zaległej flegmy i powoduje zwiększenie kasłania. Nie zaleca się więc picia syropu, czy naparu krótko przed położeniem się do łóżka.
Inhalacje z tymiankiem
Do naczynia z gorącą wodą dodajemy 2 łyżki tymianku i 2 łyżki majeranku, przykrywamy głowę ręcznikiem, zamykam oczy i przez 5-10 minut wdychamy nosem opary. Taka inhalacja jest bardzo skuteczna przy kaszlu, katarze, bólu zatok i przeziębieniu.
Przeciwwskazania
Mimo, iż tymianek należy do roślin raczej bezpiecznych, jest jednak kilka przypadków, kiedy lepiej go nie stosować. Powinny na niego uważać kobiety w ciąży i karmiące piersią, cukrzycy, osoby chorujące na cukrzycę lub zmagające się z nadciśnieniem.
Ponadto należy przestrzegać dozowania mikstur powstałych na bazie tymianku, bowiem zawarte w nim olejki eteryczne spożyte w zbyt dużej ilości mogą spowodować bóle brzucha, nudności, wymioty, a nawet problemy z oddychaniem.
Pamiętajmy, że zioła to silne surowce i trzeba się z nimi obchodzić ostrożnie i z rozwagą.
Ilona Girzewska
Certyfikowany Zielarz - Fitoterapeuta
416-882-0987 • FB: Ziołowe opowieści
Powiązane wiadomości
Comment (0)